Erdek, Türkiye’nin Balıkesir iline bağlı bir ilçe ve turizm merkezidir. Marmara Bölgesi’nde, Marmara Denizi’ne doğru uzanan Kapıdağ Yarımadası’nda yer alır. Erdek, Türkiye’nin ilk sayfiye yerlerinden biri olup, temiz denizi, kumsalı, ormanları, tarihi yapıları ve sakinliği ile tatilseverlerin beğenisini toplamaktadır. Erdek hakkında detaylı ve uzun bir makale yazmak isterseniz, aşağıdaki başlıkları kullanabilirsiniz:
Erdek’in Tarihi
Erdek’in tarihi beş bin yıl öncesine kadar dayanmaktadır. İlçenin geçmişte bilinen adı Artake’dir. İlçenin Sitler tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir. Artake’den ilk söz eden ise Heredot olmuştur. MÖ 361 yılında Kapıdağ ile birlikte Kyzikos egemenliğine giren Artake’de sonrasında Roma ve Bizans Devletleri hakimiyet kurmuştur. Roma döneminde Kyzikos’un yanında sönük kalan ve ihmal edilen Artake Orhan Gazi’nin oğlu Süleyman Paşa tarafından 1339 yılında fethedilerek Türklerin egemenliğine girmiştir. 1843 yılından itibaren Marmara kazasına bağlanan Erdek aynı yılın sonunda Erdek Sancak Kaymakamlığı’na yükseltilmiştir. 1918 yılında Yunanların işgaline uğrayan ilçe 18 Eylül 1922 yılında özgürlüğüne kavuşmuştur. O dönemlerde Erdek’te yaşayan nüfusun yüzde seksenden fazlasını Rumlar oluşturmaktaydı. Türkler ise azınlıktı. 1924 yılındaki Nüfus Mübadelesi ile Rumların boşalttığı merkez ve köylere Pomaklar, Giritli ve Boşnak göçmenler yerleştirilmiştir.
Erdek’in Ekonomisi ve Kültürü
Erdek ilçesinin ekonomisi turizme ve zeytinciliğe dayalıdır. Geçmiş yıllarda Rumlardan kalma şarapçılık geleneği ise unutulmaya yüz tutmuştur. İlçeyi baştan sona kaplayan zeytin ağaçları ekonomiye büyük katkı sağlar. Zeytin, zeytinyağı ve zeytinyağlı sabun üretimi Erdek’in gelir kaynaklarından başlıcalarıdır. İklim ve arazi yapısının uygunluğu sayesinde ilçede çok sayıda ürün kolaylıkla yetişebilmektedir. Buğday, arpa, bakla, fasulye başta olmak üzeri ilçelerde örn. Turanlar köyünde kırmızı soğan, Doğanlar köyünde ise karpuz ve fasulye hem lezzetli hem de bölgenin tadını barındıran harika besinler olmuştur.
Erdek’in Coğrafyası ve İklimi
Erdek, Marmara Bölgesi’nin, Marmara Denizi’ne doğru uzanan Kapıdağ Yarımadası’nda Erdek Körfezi’nde yer alır. Toplam yüz ölçümü 1.007 km2 olan Erdek’te 2017 nüfus verilerine göre yaklaşık 32.317 kişi yaşamaktadır. Yaz aylarında ise nüfusu birçok küçük ilin nüfusunu aşmaktadır. Erdek’in kuzey ve batı çevresinde Marmara ilçesine bağlı Marmara Adaları bulunmaktadır. Ancak Paşalimanı Adası Erdek’e bağlıdır. Bölgede ılıman Marmara iklimi görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Ortalama sıcaklık 15 derece civarındadır. Yıllık yağış miktarı 600 mm’dir.
Erdek’in Nüfusu Nedir?
Erdek’in nüfusu, 2023 yılı verilerine göre 39.952 kişidir. Yüzde olarak: %50,29 erkek, %49,71 kadındır.
Erdek’in Turizm Potansiyeli
Erdek, ülkemizin bilinen ilk turizm merkezlerinden biridir. 70’lerden günümüze uzanan turizmcilik yıllar içerisinde fazlasıyla gelişme kaydetmiştir. İlçede her türlü bütçeye hitap eden tatil otelleri, apart oteller ve pansiyonlar dört mevsim turistleri ağırlar. Erdek otellerinin hemen hepsi denize sıfır konumdadır. Güneydeki tatil beldelerine göre konaklama fiyatları daha uygun olan Erdek’te sevdiklerinizle ve ailenizle bütçenizi sarsmadan tatil yapma şansı bulabilirsiniz. Dört bir tarafı ormanlarla kaplı olan Kapıdağ Yarımadası’nda yer alan Erdek’in havası oldukça temizdir. Erdek, antik kentleri, Açık Hava Müzesi, temiz denizi ve kumsalı ile bir turizm merkezidir.
Erdek’te gezilecek yerler arasında şunlar sayılabilir:
Erdek Açık Hava Müzesi: Erdek’in merkezinde bulunan müze, 1988 yılında kurulmuştur. Müzede, Erdek ve çevresindeki antik kentlerden getirilen heykel, lahit, sütun, mezar taşı, yazıt, sikke, seramik, cam ve metal eserler sergilenmektedir. Müzede ayrıca, Erdek’in tarihi ve kültürel değerlerini anlatan panolar, fotoğraflar ve maketler de bulunmaktadır.
Antandros Antik Kenti: Erdek’in 12 km güneydoğusunda, Altınoluk beldesinin yakınında bulunan antik kent, MÖ 8. yüzyılda kurulmuştur. Antik kentte, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait kalıntılar görülebilir. Antik kentte, tiyatro, agora, hamam, nekropol, surlar, su kemerleri, tapınaklar ve kiliseler bulunmaktadır. Antik kentin en önemli özelliği, dünyanın ilk güzellik yarışmasının burada yapılmış olmasıdır. Efsaneye göre, Paris, Helen, Afrodit, Hera ve Athena arasındaki güzellik yarışmasına burada karar vermiştir.
Paşalimanı Adası: Erdek’e bağlı olan ada, Erdek’in 6 km güneyinde yer alır. Ada, 12 km uzunluğunda ve 4 km genişliğindedir. Ada, doğal güzellikleri, koyları, plajları, ormanları ve tarihi yapıları ile dikkat çeker. Adada, Bizans dönemine ait bir kale, bir manastır ve bir kilise bulunmaktadır. Ada, aynı zamanda bir doğa parkıdır. Adada, yaban domuzu, tilki, tavşan, sincap, keklik, güvercin, martı, pelikan gibi hayvanlar yaşamaktadır. Ada, yat turizmi için de uygun bir yerdir.
Kyzikos Antik Kenti: Erdek’in 10 km güneybatısında, Balıkesir-Kapıdağ yolu üzerinde bulunan antik kent, MÖ 7. yüzyılda kurulmuştur. Antik kentte, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait kalıntılar görülebilir. Antik kentte, Hadrian Tapınağı, Zeus Tapınağı, tiyatro, stadyum, odeon, hamam, sarnıç, nekropol, surlar, kapılar ve kiliseler bulunmaktadır. Hadrian Tapınağı, dünyanın en büyük mermer tapınağıdır. Antik kent, aynı zamanda bir arkeolojik sit alanıdır.
